حج یکی از پایه‌های اساسی در واجبات پنج‌گانه اسلام است. عبادتی که تنها به واجبات و مستحبات ختم نمی‌شود؛ بلکه در پس هر یک از اعمال و مناسکش فکر و معرفتی عمیق وجود دارد که با دانستن آن می‌توان جسم و جان را به لقاء الی الله سوق داد.

آنچه در کتاب‌های فقهی پیرامون حج بیان شده عمدتاً فقهِ احکام و مناسک حج است؛ به این معنا که تنها به ظاهرِ اعمال و مناسک پرداخته شده، و اسرار و رموز عبادات، کمتر مورد توجه بوده است.

مولف محترم، فقهِ اسرار حج را به شایستگی مورد توجه قرارداده و ضمن بیان احکام و مناسک حج، به اسرار و ادله هر یک از اعمال و مناسک نیز به شایستگی پرداخته است؛ تا زائران بیت الله الحرام، حج را از یک عمل نمایشی، ظاهری و بی روح خارج نموده و به عبادتی پُرمغز، با روح و شایسته تبدیل کنند.

آیت الله العظمی دکتر محمد صادقی تهرانی این کتاب را طی دو سال اقامت در مکه مکرمه به رشته تحریر درآورده است و با بررسی خلاء‌های موجود برای زائران، تلاش نموده تا مسائل مورد نیاز مؤمنین را به صورت کامل و جامع بیان کند. آنگونه که با مطالعه این کتاب شریف احساس حج رفتن را میتوان تجربه کرد.

ایشان طی اقامت در حریم الهی مسائلی را می‌بیند که تا آن زمان در کتاب‌های سایر مراجع کمتر بیان شده است؛ لذا برای رفع این نقصان، تألیف کتاب حاضر را شروع می‌کند.

از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در بیان احکام، توجه ویژه به آیات قرآن شده است.
• بسیاری از رموز احکام همزمان با اصل حکم تبین شده و متن را از حالت خشک و خسته‌کننده خارج نموده است.
• اسرار مربوط به احکام به بیان ساده و همه‌فهم تبیین شده است.
• پس از بیان احکام در هر بخش، برخی از درس‌هایی که انسان می‌تواند از احکام الهی برداشت کند، بیان شده‌اند؛ تا اعمال حج تنها به زمان حج محدود نشود و در گستره‌ی زندگی بشری نیز مورد استفاده و تفکر واقع شود.

بخش اول شامل مقدمات و دانستنی‌های ابتدایی پیرامون حج است. مسائلی از قبیل معنای حج، آمادگی برای حج، دلیل وجوب حج، استطاعت و مقایسه حج تمتع و حج عمره.

بخش دوم گام نخست از اعمال و مناسک حج را شامل می‌شود و به اعمال ابتدایی در حج می‌پردازد. اعمالی چون احرام، میقات، تلبیه و مسائل ابتدایی در چگونگی محرم شدن.

بخش سوم که عمده مباحث کتاب را شامل می‌شود با پرداختن به تمام محرمات احرام آغاز می‌شود. محرماتی مانند صید حیوانات، جدال، نکاح، استعمال بوی خوش و مواردی از این دست.

در پایان این بخش کفارات مربوط به هر کدام از محرمات احرام بیان شده است.

در بخش چهارم احکام مربوط به طواف مورد بحث قرار گرفته است. مسائلی چون طهارت، پوشش عورت، لباس طوف و حجر الاسود.

پایان این بخش مسائل مربوط به نماز طواف و حلق و تقصیر را در بر گرفته است.

بخش پنجم شامل مباحث مربوط به وقوف در عرفات است. مسائلی مانند عرفات، مشعر، منی و واجبات هر کدام از آنها.

در بخش ششم مسائل مربوط به قربانی مورد بحث قرار گرفته است. مسائلی چون راه‌های شرعی قربانی، تقسیم قربانی، مکان و مان قربانی و احتیاط‌های مربوط به آن‌ها.

بخش هفتم شامل مسائلی پیرامون واجبات منی، بیتوته در منی، تقیه، مسائل متفرقه پیرامون حج و پایانی بر مباحث کتاب است.